A4 Midden-Delfland deel 10

A4 Midden-Delfland deel 10

Ruit Rotterdam muurvast tot toetsingsadvies Commissie voor de MER

Al sinds 1953 wordt er gesproken over de aanleg van een rijksweg door Midden-Delfland. Het tracé van deze weg loopt van het eindpunt van de A4 bij de Kruithuisweg in Delft in rechte lijn door Midden-Delfland en tussen de bebouwing van Schiedam en Vlaardingen door sluit de A4 daar aan op de A20. Minister Eurlings geeft de A4 met Vaart niet een echte kans in 2008. Dat zou hem nog weleens kunnen opbreken als de commissie voor de MER toch het Vaartplan van architect Ton Poot zou willen meenemen in de MER. Dit is deel 10 in de reeks artikelen op deze site over deze weg.

Januari 2009

Ruit Rotterdam muurvast door A4
Minister Eurlings lijkt blind te zijn voor de negatieve effecten van de A4. Volgens een onderzoek van Arcadis gemaakt in opdracht van Rijkswaterstaat, blijkt dat het wegennet rond Rotterdam compleet vastloopt door aanleg van de A4. Op de Brienenoordbrug, de A20 en de Beneluxtunnel komt het verkeer in de spits volledig vast te staan. Een constatering die ook al uit eerdere onderzoeken bleek.

Eurlings heeft ondertussen zijn lot als minister aan het wel of niet doorgaan van de A4 verbonden. In januari benadrukte hij nog maar eens zijn bestuurlijke voorkeur voor de A4 terwijl de gegevens van de A13 nog steeds niet compleet zijn. Het is door Verkeer en Waterstaat dan ook moeilijk te verkopen dat de A13 serieus wordt meegenomen, dat lijkt meer te worden gedaan vanwege de noodzaak in het kader van de MER. Zijn argumenten om voor de A4 te kiezen zijn de prijs, en de snelheid waarmee de weg kan worden aangelegd. Niet de beste keuze voor het oplossen van de congestie wordt als reden aangevoerd. Eurlings meldt geen schertsfiguur te willen slaan maar door zijn uitspraken en keuze en door de reële kans dat de A4 toch niet kan/mag worden aangelegd, kan zijn politieke carrière een behoorlijke deuk oplopen.

Vlaardingen is boos
De Vlaardingse wethouder Robberecht is boos op Rijkswaterstaat. Die wil toch een variant met onvolledig Kethelplein onderzoeken. Volgens Robberecht voldoet deze variant niet aan de in 2006 gemaakte IODS afspraken.

Tunnels in Landelijk gebied
De Hogeschool Rotterdam gaat deze zomer een symposium houden over tunnels in landelijk gebied. Docent Leo van Gelder heeft 7 jaar geleden al eens een tunnelplan voor de A4 gelanceerd. Deze tunnel was gebaseerd op het zwevende tunnelontwerp van Nhut Quang Nguyen die hierop is afgestudeerd aan de TU Delft. Het idee werd toen als te duur bestempeld en zou voor vertraging zorgen. Van Gelder heeft er daarom niets mee gedaan. Toen de lobby van Ton Poot voor zijn A4 met Vaart plan op steeds meer medestanders voor zijn A4 met Vaartplan kon rekenen is van Gelder zich weer in de discussie gaan mengen.

Februari 2009

Doelstelling A4 aangepast voor MER
Het maakt Rijkswaterstaat niet uit dat de A4 de files niet oplost rond Rotterdam. De oorspronkelijk beoogde snelle verbinding tussen Amsterdam en Antwerpen waar de A4 deel van zou moeten gaan uitmaken, is inmiddels niet meer de doelstelling voor aanleg van de A4. De doelstellingen voor de A4 zijn als volgt geformuleerd:

• Het verbeteren van de bereikbaarheid tussen Den Haag-Rotterdam (A13)
• Het verbeteren van de verkeersveiligheid op de A13 en de A20
• Het verbeteren van de leefbaarheid langs de A13 en de A20 in Overschie, Groenoord en Delft
• Het verbeteren van de bereikbaarheid, veiligheid en leefbaarheid op het onderliggend wegennet in Midden-Delfland, Lansingerland en het Westland

Volgens Rijkswaterstaat moet de A4 nu alleen zorgen voor het vergroten van de capaciteit tussen Den Haag en Rotterdam en zorgen voor vermindering van de druk op het onderliggende wegennet. Uit eerdere onderzoeken is echter al gebleken dat door de files die snel na aanleg structureel zullen ontstaan, het onderliggende wegennet vooral in Midden-Delfland nog veel meer verkeer krijgt te verstouwen. Merkwaardig genoeg meldt Rijkswaterstaat dat de A4 juist moet bijdragen aan het oplossen van de files tussen Den haag en Rotterdam en de files in de Zuidelijke Randstad. Rijkswaterstaat woordvoerder Jorissen geeft meteen toe dat alleen de A4 niet de oplossing is voor de files hoewel dat idee weleens wordt gewekt.

De volgende verkeerseffecten zijn volgens Rijkswaterstaat te verwachten bij zowel de A4 als de A13/A16 variant:

• Lichte verbetering bereikbaarheid op A13 maar er rijdt ook 50% meer verkeer tussen Den Haag en Rotterdam ten opzichte van de situatie waarbij niets wordt gedaan.
• Bij calamiteiten is er een extra weg beschikbaar.
• Vermindering sluipverkeer, de A13/A16 zorgt voor afname in Lansingerland en de A4 voor afname in Midden-Delfland.

Het is zeer twijfelachtig of één van de doelstellingen wordt gehaald en of een van de beoogde verkeerseffecten wordt bereikt. De fuiken die knooppunt Ypenburg, de A20, Kethelplein en knooppunt Harnaschpolder vormen, zullen ernstige verkeersbelemmeringen veroorzaken zo wordt algemeen verwacht. Dat er een extra weg komt is duidelijk maar omdat zowel de A4 als de A13 eindigen bij de A20 en Knooppunt Ypenburg, komt zowel de A4 als de A13 vast te staan bij calamiteiten.

Het veranderen door Rijkswaterstaat van de doelstellingen voor de A4 lijkt te zijn genomen om de Commissie voor de MER en de Raad van State te laten instemmen met de weg. De oorspronkelijke doelstelling wordt niet bereikt door aanleg van de A4. De weg dreigt te verworden tot een extreem dure provinciale weg uitgevoerd als snelweg. Volgens Rijkswaterstaat hebben de automobilisten straks meer keuze en kan je buiten de spits snel met de auto van Rotterdam naar den Haag vice versa. Volgens berekeningen van Rijkswaterstaat zijn er in 2020 meer files dan nu op de A13. Knooppunt Ypenburg is op dit moment al erg kwetsbaar en de problemen daar zullen door de A4 en andere nieuwe wegen uit het Urgentie Programma Randstad, zoals de A54 met Oranjetunnel, alleen maar toenemen.

Terugslageffect
De A4 zou volgens het Arcadis onderzoek uit 2008 en volgens eerdere onderzoeken een zogenaamd terugslageffect kunnen veroorzaken. Alles rond Rotterdam komt dan muurvast te staan. Rijkswaterstaat denkt echter dat het zo’n vaart niet zal lopen. TU Delft hoogleraar van Wee vindt dat Eurlings een groot risico neemt met zijn openlijke bestuurlijke voorkeur voor de A4. Niet alle mogelijke alternatieven zijn onderzocht wat de keuze voor de A4 risicovol maakt. Van Wee vindt de statische modellen van Rijkswaterstaat ongeschikt omdat geen rekening wordt gehouden met het terugslageffect wat mogelijk kan optreden. Het complexe wegennet van de Zuidelijke Randstad maakt werken met een dynamisch model noodzakelijk. Een andere oplossing kan dan als beste uit de bus komen.

A4 compleet overbodig
Volgens verkeersonderzoeken moet 40% van het verkeer op de A13 niet in Rotterdam zijn, van het vrachtverkeer is dat zelfs 70%. In december 2007 is in de Tweede Kamer al een motie ingediend om de A14 tussen het Terbrechtseplein bij Rotterdam en de A4 bij Leidschenveen als alternatief te onderzoeken. Volgens een woordvoerder van Ballast Nedam is die A14 de meest voor de handliggende oplossing. De A14, het volgens velen beste alternatief, is door Eurlings echter niet opgepakt. Als dergelijke hoeveelheden verkeer niet meer langs Den Haag en over de noordelijke Ruit van Rotterdam gaan vervalt de noodzaak van een nieuwe snelweg tussen Den Haag en Rotterdam. Een afname van 40% met een groot aandeel vrachtverkeer maakt aanleg van de A4 overbodig. De voordelen van de A14 zijn:

• Ontlasting A20, A13, Kleinpolderplein, Prins Clausplein, knooppunt Ypenburg
• Een 8 kilometer korter traject
• Uitstekende calamiteitenroute bij ongelukken rond Rotterdam en Den Haag, zelfs voor de A12
• Goedkope aanleg, er zijn geen extra op- en afritten nodig
• Verkeer van Amsterdam naar het zuiden kan de Haagse regio en de Noordelijke Ruit van Rotterdam omzeilen.

Geluid en zichtgarantie
Voldoen aan de geluid en zichtgarantie hoopt Rijkswaterstaat te bereiken door toepassing van dubbellaags ZOAB asfalt en geluidsabsorberende wanden. Het idee van de foliewanden in plaats van beton lijkt weer te zijn verlaten. Een foliewand zou door de noodzakelijke helling en door de benodigde diepte enorm veel extra ruimte kosten en waarschijnlijk ook veel meer geluid genereren. De foliewandconstructie was puur een kostendrukkende oplossing. Daarnaast zijn nog geluidsschermen voorzien bij de wijk Tanthof in Delft en bij het Kethelplein.

Adviezen Elverding
Arcadis heeft op 25 februari 2009 een contract getekend met Rijkswaterstaat over de aanleg van de A4. Men wil de adviezen van de commissie Elverding in de praktijk brengen en daarmee zorgen voor een snelle aanleg. Arcadis gaat behalve de MER en het ontwerptracébesluit ook de bestekken voor de aannemers uitwerken. Men hoopt hiermee anderhalf jaar sneller klaar te zijn. Econoom Arnold Heertje vraag zich af of de commissie Elverding wel heeft begrepen hoe het er in een moderne sameleving aan toe gaat. Het gaat volgens hem niet uitsluitend over financiele overwegingen. Ook bij de snellere procedures die de commissie Elverding voorstelt is er nog altijd de weg naar de rechter en eventueel kan men nog een procedure bij het Europese Hof van Justitie starten. Heertje zou dat jammer vinden van de gemaakte kosten maar goed voor het landschap.

Informatieavonden Rijkswaterstaat over A4
In februari 2009 bezorgt Rijkswaterstaat een nieuwsbrief bij alle bewoners rond het A4 tracé. Hierin een uitnodiging voor het bezoeken van één van de zes informatieavonden. Waarschijnlijk in verband met de grote weerstand die de A4 oproept heeft Rijkswaterstaat gekozen voor inloopavonden met ieder half uur een presentatie met informatie over het A4 project. Een avond met stevige discussies met tegenstanders weet men op deze manier te voorkomen. Groen Links tweede kamerlid Vendrik vindt dat er te weinig avonden worden georganiseerd en wijst nog maar eens op de resultaten van onderzoeken waaruit blijkt dat de aanleg van de A4 de filevorming op o.a. de A20, Beneluxtunnel en de Brienenoordbrug alleen maar zal verergeren. Vendrik verbaast zich over het feit dat de avond in Rotterdam uitsluitend over de A13/A16 gaat en niet over de A4. Alleen tijdens de avond in Delft komen beide varianten aan bod.

De informatieavonden die Rijkswaterstaat heeft georganiseerd leverden veel kritische reacties op, zoals: “Als die dure A4 er straks ligt moet ik nog zien dat Maasland verlost is van het sluipverkeer”. Vooral bij een A4 zonder volledige Kethelplein aansluiting, één van de drie varianten, zal dat het geval zijn.

De A4 met Vaart was een gepasseerd station volgens medewerkers van Rijkswaterstaat die aanwezig waren bij de informatieavonden. Dit zou te maken hebben met het feit dat de Tweede Kamer al heeft ingestemd met het IODS ontwerp. Zou de Tweede Kamer er bezwaar tegen hebben als er een oplossing wordt gekozen, de A4 met Vaart, die veel beter in het landschap is ingepast. Een oplossing waar zelfs fervente tegenstanders van de A4 warm voor lopen. Dat zou erg onwaarschijnlijk zijn.

Maart 2009

In september valt besluit A4
Rijkswaterstaat maakt tijdens de eerste informatieavond over de A4 op 9 maart bekend dat de minister in september bekend zal maken of de A4 wordt aangelegd. Als besloten wordt de A4 aan te leggen dan zal in December ook meteen een besluit genomen worden over de aanleg van de verbinding tussen de A13 en de A16. Een actiegroep daar bereidt al juridische stappen voor om deze weg tegen te houden.

Paniek in het Westland
Rijkswaterstaat heeft tijdens een informatieavond gezegd dat een derde oeververbinding ( A54 met Oranjetunnel) extra files veroorzaakt bij het knooppunt Ypenburg en het Prins Clausplein. Om de overlast voor beide verkeerspleinen te verminderen wordt er gepleit om af te zien van het aanleggen van het laatste stukje A4 en in plaats daarvan de A14 aan te leggen. Rijkswaterstaat adviseert de minister om niet de A4 maar de A14 en de A54 met Oranjetunnel aan te leggen. In de Westlandse politiek is geschokt gereageerd op deze opmerkingen.

Haaglanden wordt onbereikbaar
Uit een tabel in de MER blijkt dat bij aanleg van uitsluitend de A4, de files en knelpunten in de regio Haaglanden in 2020 nog steeds bestaan en zelfs zullen zijn toegenomen. De doorstroming op de A4 en A12 wordt ernstig bedreigd. De files op de A13 zullen niet afnemen, met of zonder aanleg van de A4 rijden er in 2020 minstens evenveel auto’s op de A13.

Ypenburg
Het lijkt erop dat Arcadis het knooppunt Ypenburg niet heeft meegenomen in het onderzoek. Dit is nu al een overbelast knooppunt en bij files en ongelukken staat het verkeer op de A4 als de A13 dan muurvast. Het vele Westlandse veilingverkeer wordt door de voorspelde files volledig geblokkeerd. De A54 met Oranjetunnel kan, hoewel in mindere mate dan de A14, zorgen voor de ontlasting van de noordelijke Rotterdamse Ruit. De A4 moet en zal worden aangelegd ondanks de torenhoge kosten en de problemen die de weg zal verorzaken. Dat er procedures tot aan het Europese Hof gevoerd zullen gaan worden is vrijwel zeker. Dit zal voor grote vertragingen zorgen of zelfs voor het niet doorgaan van de A4.

A14 samen met A54 de enige echte oplossing
De A14 is de enige echte oplossing voor veel problemen. Door meteen te kiezen voor de juiste inpassing met tunnels en verdiepte aanleg voorkomt men eindeloze procedures. Als daarnaast de A54 met Oranjetunnel wordt aangelegd dan ontstaat een robuust wegennet met een goede ontsluiting zowel richting Amsterdam als naar het zuiden en een goed ontsluiting voor Greenport Westland en de 2e Maasvlakte. De plannen voor de A54 verkeren al in een vergevorderd stadium waardoor snelle realisatie mogelijk is. De A54 aanleggen zonder de A14 zal volgens onderzoekers leiden tot enorme files op de bekende knooppunten. Daarnaast zal knooppunt Harnaschpolder een nieuw drama worden als ook de A4 wordt doorgetrokken. Rijkswaterstaat is hiervan wel doordrongen maar lijkt geen andere weg te willen inslaan.

Luchtkwaliteit blijft probleem
IODS projectdirecteur Jorissen meldt dat er nog wel problemen in verband met de luchtkwaliteit bestaan bij de in- en uitgangen van de tunnel. Dat moet met filters worden opgelost. Er bestaat nog geen duidelijkheid over de hoeveelheid rijbanen. In verband met de tunnelveiligheid zouden er weleens meer rijbanen moeten komen in het Midden-Delfland gebied dan afgesproken in het IODS convenant.

Sluipverkeer Midden-Delfland
In Midden-Delfland wordt ondertussen hard nagedacht over het verminderen van het sluipverkeer. Men zet voornamelijk in op verkeersbelemmerende maatregelen en de locale politiek hoopt tegen beter weten in dat de A4 de oplossing gaat brengen. De bewoners van het gebied en de recreanten en andere bezoekers zullen echter geconfronteerd worden met slechtere bereikbaarheid. Over de enige echte oplossing die ooit geopperd is namelijk sluiperstol, waarbij met camera’s geregistreerd wordt wie het gebied slechts als doorgaande route gebruikt, hoor je niemand meer. Terwijl dit de enige oplossing is om sluipverkeer uit Cita Slow gemeente Midden-Delfland te houden.

A13/A16 tolweg
Volgens Rijkswaterstaat woordvoerder de Jong wordt de mogelijkheid onderzocht om van de A13 een tolweg te maken. Dat hierdoor het sluipverkeer op het onderliggende wegennet zal toenemen heeft men blijkbaar nog niet bedacht bij Rijkswaterstaat.

Geen onderbouwing voor A4
Verkeerskundige van der Chijs meldt dat een communicatieadviseur van Rijkswaterstaat in december 2008 heeft laten weten dat er geen onderbouwing is voor de A4 Delft-Schiedam. Volgens van der Chijs heeft Rijkswaterstaat deze verklaring tijdens een van de informatieavonden nogmaals bevestigd. Van der Chijs noemt verder nog het blad Cobouw, vakblad voor de bouw, waar recent zeer kritische maar realistische en objectieve artikelen over de A4 zijn gepubliceerd. In deze serie artikelen wordt de A4 gezien als een slechte oplossing. De A14 samen met de A54 en Oranjetunnel wordt in Cobouw als beste oplossing gezien. Volgens van der Chijs levert de A54 wel een goede bijdrage aan de vermindering van het sluipverkeer door Midden-Delfland. Door nu te kiezen voor aanleg van de A54 en het niet aanleggen van de A4, kan meteen het knooppunt Harnaschpolder en knooppunt Westerlee zodanig worden aangepast dat ze meteen geschikt zijn voor doorgaande snelwegroute waarvan ze deel gaan uitmaken.

April 2009

131 miljoen per kilometer
Provinciale Statenlid José Chung meldt dat de A4 zeker 920 miljoen gaat kosten. Dat is per kilometer 131 miljoen. Chung dacht dat er een vast budget was voor de A4 maar een overschrijding met 300 miljoen betekent blijkbaar niet dat Eurlings de A4 afblaast of kiest voor het nu wellicht goedkopere plan van Ton Poot. Er circuleren zelfs al bedragen van 1,2 miljard wat een verdubbeling van de kosten betekent. Volgens het ministerie van Verkeer en Waterstaat zijn er geen recente grote tegenvallers bij de A4. Wel zijn er knelpunten zoals de tunnelveiligheid maar het onderzoek loopt nog en het is daarom te vroeg om al over tegenvallers te spreken aldus het ministerie.

Kosten A4 naderen 1 miljard
Raadslid Ed Roeling van Mijn Partij in Midden-Delfland, verbaast zich over de kosten die nu worden genoemd voor de A4. Deze kosten zijn dus inmiddels opgelopen tot 920 miljoen. Vooral de aansluiting bij het Kethelplein en de landtunnel die daar op aansluit vallen fors duurder uit dan was voorzien. De minister zal naar de Tweede Kamer moeten voor extra budget voor de A4. Het IODS convenant moet worden opengebroken en aangezien Delft, Vlaardingen, Schiedam en de Milieufederatie een voorkeur hebben uitgesproken voor de A4 met Vaart, gloort er weer hoop voor deze variant van architect Ton Poot. Onduidelijk op dit moment is wat de Commissie voor de MER moet gaan onderzoeken. Op het gebied van lucht, geluid en natuur maar ook op het gebied van draagvlak wint de A4 met Vaart het ruimschoots van de IODS variant.

Roeling vindt de A4 niet meer de beste oplossing. De kosten rijzen de pan uit en er is gewoon een extra oeververbinding nodig om de 2e Maasvlakte en het Westland te ontsluiten. Daarnaast gaat de A4 ten koste van het Midden-Delfland gebied en zal het sluipverkeer niet afnemen door aanleg van de A4. Roeling raakt de spijker daarmee op zijn kop. De A54 en de A14 zorgen voor een echte oplossing van het mobiliteitsprobleem vindt Roeling. Hij is verontwaardigd omdat wethouder van der Kamp de Midden-Delflandse gemeenteraad onthoudt van informatie. De kosten bedragen volgens Roeling niet de in het IODS convenant vastgelegde 641 miljoen maar zijn opgelopen tot 920 miljoen, dat is de helft duurder.

Architect Ton Poot laat weten dat de vertraging waar de minister het over heeft als zijn A4 met Vaartplan was meegenomen in de MER nauwelijks tot vertraging zou hebben geleid omdat de tunnel met vaart zeer snel kan worden aangelegd. Bij aanleg van de A4 met Vaart is het niet nodig om de in het IODS convenant genoemde compensatie zoals de 100 ha natuur voor Natuurmonumenten uit te voeren.

Joop Gardien wil een weg bij de buren
Joop Gardien, voorzitter van VNO-NCW Westland-Delfland en voormalig wethouder gemeente Westland, zegt dat Roeling appels met peren vergelijkt. Hij is echter niet in staat om daar goede argumenten voor aan te voeren. Alternatieven zijn volgens hem om gegronde redenen afgevallen maar hij noemt één van die afgevallen alternatieven, de A54, een prima weg en weet ook dat de plannen om die weg aan te leggen in een vergevorderd stadium verkeren. Gardien is er van overtuigd dat de A4 volgens studies de beste oplossing zal blijken te zijn.

Midden-Delfland blijft IODS convenant steunen
Het rijk besluit om een rijksweg aan te leggen, alleen met de inpassing wil wethouder van der Kamp zich bemoeien. Hij wijst nog maar eens op de IODS kwaliteitsprojecten. Hij is nog steeds overtuigd van het feit dat de A4 zorgt voor een oplossing van het sluipverkeerprobleem. De gemeente houdt zich volgens van der kamp net als de andere IODS partners niet bezig met de nut en noodzaakdiscussie van de A4 maar die andere partners doen dat wel en pleiten ook voor een andere dan de IODS variant. De wethouder geeft aan dat in de reactie van de gemeente op de MER voor de A4, men zich volledig op de inpassingsvoorwaarden zal richten. In het bijzonder zullen de effecten van het sluipverkeer worden bekeken.

Geluid en zichtgarantie
Volgens onbevestigde berichten zou een ingenieursbureau in opdracht van Rijkswaterstaat de IODS variant hebben doorgerekend voor de milieueffecten. De resultaten werden met trots gepresenteerd door Rijkswaterstaat op een besloten IODS bijeenkomst. Men dacht dat de waarden niet werden overschreden. Navraag tijdens deze bijeenkomst leerde echter dat het ingenieursbureau was uitgegaan van een diepe ligging in plaats van de halfverdiepte liging. De IODS variant met de huidige diepteligging voldoet daaromwaarschijnlijk niet aan de gestelde milieunormen.

Nationale soapopera volgens Mooren
Bert Mooren, directeur van VNO-NCW West, reageert getergd op de artikelenreeks over de A4 in het blad Cobouw. Verschillende professoren en verkeerskundigen zeggen in Cobouw dat de A4 geen oplossing biedt voor het verminderen van de files en pleiten voor de A14 en A54. Mooren voert geen argumenten aan waarom de A4 wel zou moeten worden aangelegd. Hij benadrukt dat er een IODS convenant is en wil dat dit onverkort wordt uitgevoerd. Hij vergeet dat inmiddels is gebleken dat het budget voor de A4 absoluut niet toereikend is. VNO-NCW West is één van de IODS partners en Mooren moet daarom weten dat de weg daarnaast niet aan de milieunormen kan voldoen bij aanleg volgens IODS criteria. Mooren blijft net als Rijkswaterstaat aan het bekende dode A4 paard trekken tegen beter weten in. Volgens Mooren zijn alleen beroepsactievoerders van stichting Stop Rijksweg 19/A4 voor de A14 als nieuw alternatief. Dat ook wetenschappers en verkeerskundigen pleiten voor deze weg lijkt Mooren te zijn ontgaan….als het hem zo uitkomt. Mooren is ook een beetje gulzig. Hij wil niet alleen de A4 maar ook alle andere wegen waarvoor plannen bestaan als er maar begonnen wordt met de A4.

A4 niet te onderbouwen zeggen hoogleraren
TU Delft hoogleraar Bert van Wee en Universiteit van Leuven hoogleraar Ben Immers zeggen in Cobouw dat aanleg van de A4 niet goed is te onderbouwen. Volgens de heren zijn niet alle alternatieven systematisch onderzocht, de A14 wordt als mogelijk goed alternatief genoemd. Zowel de effecten met als zonder rekeningrijden moeten worden onderzocht omdat de regering heeft besloten om rekeningrijden in te voeren. De commissie Elverding heeft gezegd dat een brede inventarisatie van mogelijke alternatieven moet plaats vinden, dat is voor de A4 niet gedaan. Van Wee en Immers betogen verder dat er wel reistijden zijn berekend maar niet over verschillende periodes, spits en dalperiode. Daarnaast blijft knooppunt Ypenburg ook met aanleg van de A4 een kwetsbare plek in de verbindingen omdat het verkeer van A13 en A4 daar langs moet. De berekening van de verkeerskundige effecten, filegroei, zou met een geavanceerd model moeten plaats vinden maar dat is niet gebeurd.

Stapt Haan uit convenant?
De Schiedamse wethouder Haan heeft overwogen om zijn handtekening onder het IODS convenant in te trekken. Hij is bang dat de toenemende kosten in verband met de wet tunnelveiligheid gaat zorgen voor bezuinigingen op de inpassing van de weg. Haan doet zijn uitspraak naar aanleiding van de opmerking van Eurlings dat de inpassing zoals in het IODS convenant is afgesproken door wettelijke eisen niet mogelijk is. Haan pleit in Cobouw nog weer eens voor de A4 met Vaart van Ton Poot. Als de A4 er dan toch moet komen dan is dat de enige juiste variant. Haan geeft aan dat aannemer BAM de A4 met Vaart voor ongeveer dezelfde kosten kan aanleggen als de IODS variant. Volgens de minister is de Vaartvariant veel duurder maar Haan wijst erop dat in het door Haskoning uitgevoerde onderzoek is uitgegaan van een veel bredere tunnel. Haan is er ook van overtuigd dat het niet ophoudt met alle wegenplannen in de regio. Haan zegt dat bij Rijkswaterstaat al jaren dezelfde mensen de dienst uitmaken die telkens weer de verkeerde oplossingen gaan doorrekenen. De wethouder pleit nog maar eens voor zijn Deltaplan Duurzame bereikbaarheid waarin voor het openbaar vervoer een prominente plaats is ingeruimd naast een spitsheffing. Haan is teleurgesteld in deze jonge minister waarvan hij hoopte dat die het over een andere boeg zou gooien. De minister is volgens Haan echter alleen maar stof van oude plannen aan het afblazen.

Het is nu erop of eronder volgens Engelshoven-Huls
Gedeputeerde Engelshoven-Huls die namens de provincie verantwoordelijk is voor het IODS, zegt dat de A4 nu al zo lang doorziekt dat het lachwekkend is geworden. Hij zegt dat je niet meer met allerlei varianten op de proppen kan komen. Hij geeft zelf aan dat het zo lang geleden is, maar dat is juist een reden om nieuwe opties serieus mee te nemen in de onderzoeken. De nieuwste inzichten en varianten zouden moeten worden meegenomen in de onderzoeken. Midden-Delfland wordt met de weg aantrekkelijker volgens de gedeputeerde. Hij zal bedoelen voor de automobilisten op die A4, zolang het rijdt dan. Engelshoven-Huls geeft Rijkswaterstaat de schuld van de vertragingen in het proces, er is nog steeds geen ontwerp van de weg. Des te verbazingwekkender is het dat men wel onder aanvoering van Engelshoven-Huls onder grote druk een convenant afsluit met de IODS partners. Het is volgens hem niet terecht dat de milieubeweging de schuld krijgt van de vertragingen. Engelshoven-Huls maakt zich geen zorgen over de oplopende kosten maar die kosten betekenen wel dat de Tweede Kamer zich nogmaals zal moeten uitspreken voor aanleg van de A4.

Mei 2009

Trajectnota MER A4 Delft-Schiedam
Op 6 mei wordt de Trajectnota MER voor de A4 gepubliceerd, 2600 pagina’s aan informatie over de MER. Naast de samenvatting bevat deze MER 24 rapporten en kaartbijlagen, een voor de gemiddelde burger niet te bevatten brij aan informatie. In de samenvatting ontbreken essentiele gegevens om een goed beeld te kunnen vormen. In de deelrapporten valt het ook niet mee om de juiste gegevens te vinden. Via de website inspraakpunt.nl kan er van 7 mei tot en met 17 juni worden ingesproken. De gekunstelde oplossingen voor het Meest Milieuvriendelijke Alternatief die men zowel voor de A13 als de A4 heeft bedacht zijn een lachertje. De Trajectnota is volgens critici onjuist, onvolledig en ten onrechte gunstig voor de A4. De commissie voor de MER zou normaal gesproken deze MER niet moeten goedkeuren. Verkeerskundige van der Chijs mist bijvoorbeeld de informatie uit een rapport van Goudappel Coffeng wat in opdracht van Rijkswaterstaat is gemaakt.

Een aantal opvallende zaken uit de Trajectnota zijn hier benoemd.

• Volgens het IODS convenant zou de A4 midden-Delfland 641 miljoen euro mogen kosten. Nu blijkt dat de weg 820 tot 920 miljoen gaat kosten is er een tekort van al gauw 200 miljoen. De al langer bekende wet tunnelveiligheid was in het convenant niet meegenomen. Deze tunnelveiligheidswet en aansluiting kethelplein zijn gegevens waar al veel eerder rekening mee had moeten worden gehouden.
• Ter hoogte van Schipluiden komt er geen geluidsscherm langs de A4. Alleen aan de zijde van Delft Tanthof staat een scherm op de tekeningen. De weg ligt hier op maaiveld en kan dan onmogelijk voldoen aan de geluid en zichtgarantie. Inwoners van Schipluiden zullen de gevolgen hiervan gaan ondervinden.
• De gezondheidseffecten die ook in het kader van deze MER zijn onderzocht zijn slecht uitgevoerd en onvolledig. Men houdt hierbij onterecht geen enkele rekening met recreanten.
• Men heeft de doelstelling van de A4 moeten aanpassen. De A4 was oorspronkelijk bedoeld als verbindingsweg tussen Amsterdam en Antwerpen. Inmiddels blijkt dat de A4 die rol niet meer kan vervullen en heeft de weg slechts een regionale betekenis. Een woordvoerder van Rijkswaterstaat heeft dit beaamd in de pers. De A4 is hiermee verworden tot een opgewaardeerde provinciale weg van 133 miljoen per km.
• Ruim 40 % van het verkeer op de A13 hoort daar niet maar is genoodzaakt die weg te nemen omdat aanleg van de A14, de weg die echt zorgt voor ontlasting van de A13, kleinpolderplein, knooppunt ypenburg en prins clausplein, niet wordt bekeken in deze MER studie. Van de 40% verkeer die hier niet hoort te rijden is het aandeel vrachtverkeer 70%. Deze weg kan dus voor een afname van 40% zorgen maar door het hoge aandeel vrachtverkeer is de relatieve afname nog veel groter. De A54 door het westland zou juist voor het verkeer daar een echte oplossing zou bieden en in combinatie met de oranjetunnel voor een echt robuust wegennet zorgen. Daarnaast zou dit een perfecte oplossing zijn voor de 2e maasvlakte en bij calamiteiten voor inwoners van o.a. Rozenburg. De A20 en A54 vormen bij calamiteiten op de A13 een goed alternatief.
• Hoewel de indruk wordt gewekt dat er een keuze gemaakt wordt tussen de A4 en A13/A16 is het zo dat men beide wegen wil aanleggen en daarnaast wil men ook de A54 aanleggen. Er wordt dus geen keuze gemaakt maar men wil alle drie de varianten aanleggen. De minister heeft door zijn bestuurlijke voorkeur voor de A4 gezorgd dat die weg eerder wordt aangelegd wat hem betreft. De A54 lijkt ook alleen uit politieke overwegingen geschrapt als alternatief want men lijkt slechts een volgorde te willen bepalen waarin de wegen moeten worden aangelegd.
• De A4 is de slechts mogelijke optie die gezien de gegevens over de verkeersafwikkeling in de MER rapporten één grote dagelijkse file dreigt te worden. Een oplossing biedt de A4 dus niet. Op de A13 bij Overschie is door aanleg van de A4 ook geen verbetering voorzien. De A13 varianten laten wel een duidelijke verbetering zien op de A13 ter hoogte van Overschie.
• In een MER moet ook altijd een zogenaamde Meest Milieuvriendelijke Alternatief worden meegenomen. Dat is voor het A4 tracé de A4 met Vaart variant. Dit alternatief is echter zoals bekend niet onderzocht.
• In de MER wordt de reistijdwinst voor de A4 met aangepast Kethelplein beoordeeld met 3 plussen. Men lijkt daarbij voorbij te gaan aan het feit dat de A20 en A4 in deze variant geen volledige aansluitingen hebben. Die 3 plussen zijn dan ook niet terecht. De robuustheid van het overig plangebied wordt voor de A4 varianten beoordeeld met 1 plus, de A13/A16 varianten scoren hier 2 plussen en zorgen dus voor een betrouwbaarder plangebied. Men schrijft dat het druk blijft op de snelwegen en heeft blijkbaar de illusie dat mensen dan niet het onderliggende wegennet blijven gebruiken. De automobilisten op de A4 zullen massaal de file proberen te verlaten en hun weg vervolgen door Midden-Delfland naar de A20. Men negeert deze ontwikkeling en rept daarom met geen woord over het bestrijden van sluipverkeer op het onderliggende wegennet.
• De A4 oplossingen voldoen niet aan het IODS convenant. De tunnel bij Schiedam en het aantal rijbanen komt niet overeen met wat is afgesproken. Het aantal rijbanen wat men heeft vergeleken is voor de A4 en de A13/A16 niet gelijk hierdoor vallen de kosten nog gunstiger uit ten voordele van de A4. De A13 wordt ook niet zomaar verbreed maar wordt ingrijpend aangepast en voorzien van een landtunnel bij Delft, een 100 meter brede ecopassage en verdiept aangelegd. Zaken waarvoor in het IODS convenant op het scherpst van de snede is onderhandeld.
• Het hardnekkige gerucht gaat dat de A4 op de plaats van de halfverdiepte ligging niet aan de geluid en zichtgarantie kan worden voldaan. Men heeft hier de gegevens van de verdiepte ligging gebruikt om er voor te zorgen dat de geluid en zichtgarantie kan worden gehaald. In de samenvatting ontbreken essentiele gegevens maar zelfs in de rapporten staan niet alle gegevens netjes bij elkaar. je krijgt de indruk dat men probeert de bestuurlijke voorkeur van de minister met de gegevens te onderbouwen maar de A4 komt er niet zo gunstig af als men wil doen geloven.
• Men spreekt over 50 ha natuurcompensatie, alsof Midden-Delfland daar beter van wordt. Daarnaast moet er 50 ha verspreid liggend glas worden geruimd. Glas ruimen in het kader van natuurcompensatie levert wel een kwaliteitsimpuls op voor het gebied maar daar rept men niet over. Die natuurcompensatie komt nog bovenop de 100 ha die in het kader van het IODS aan Natuurmonumenten is toegezegd, wat blijft er nog over van het authentieke Midden-Delfland.

Vrienden van de A4
Een lobbyclub van het georganiseerde bedrijfsleven richt de stichting Vrienden van de A4 op. Deze stichting probeert zoveel mogelijk medestanders een reactie te laten sturen naar het Inspraakpunt voor de A4. Via hun website kan je eenvoudig jezelf aanmelden als vriend en een standaard reactie zenden naar het inspraakpunt.

Deze eerste Nederlandse snelwegfanclub heeft wat opmerkingen geformuleerd maar vergeet om argumenten aan te dragen die voor aanleg van de A4 pleiten. Ze hebben het o.a. over de zeer grote vertragingen en de grootste economische schade op de A13 maar die problemen worden volgens het MER rapport helaas niet opgelost. Bewoners van Overschie zullen ook als de A4 wordt aangelegd niet opgelucht kunnen ademhalen, er verandert niets bij Overschie door aanleg van de A4. Uiteraard roeren ook de tegenstanders zich. Groen Links afdelingen uit de regio roepen mensen op om bezwaar te maken tegen de aanleg van de A4. Groen Links stoort zich aan het feit dat het een en-en besluit is. Na de A4 wil men ook de A13/A16 verbinding aanleggen. De Jonge Socialisten in Rijnmond, de jongerenafdeling van de PvdA, beginnen ook een actie tegen de A4. Zij vragen iedereen tegen de A4 in te spreken.

Roeling eist opheldering van Rijkswaterstaat
Gemeenteraadslid Ed Roeling krijgt op een bijeenkomst van Rijkswaterstaat voor raadsleden van de gemeente Midden-Delfland antwoord op een aantal vragen. Een woordvoerder van Rijkswaterstaat bevestigt dat de Beneluxtunnel in 2020 ongeveer 76 procent meer verkeer krijgt te verwerken bij aanleg van de A4. Een extra oeververbinding is daarom volgens Roeling noodzakelijk omdat de Beneluxtunnel zo’n grote groei van het aantal auto’s niet kan verwerken. Als de A4 wordt aangelegd zal het verkeer bij Overschie in 2020 alleen nog maar zijn toegenomen volgens de MER. Roeling was altijd voorstander van de A4 maar beseft dat er gemanipuleerd wordt met de gegevens en dat er gegevens worden achtergehouden. Men probeert de A4 er het beste te laten uitkomen maar dat lukt blijkbaar niet echt. Steeds meer mensen prikken door de A4 ballon van Rijkswaterstaat heen. Woordvoerder Hans van Zijst van Rijkswaterstaat gaf te kennen dat het ook nog mogelijk is dat beide alternatieven niet doorgaan.

A4 minder ongezond dan A13/A16
Volgens Rijkswaterstaat is aanleg van de A4 minder ongezond dan aanleg van de A13/A16. Voor het eerst maakt een gezondheidsonderzoek deel uit van de MER. Volgens Rijkswaterstaat woordvoerder Schuurkes zal dit bijdragen aan meer draagvlak voor de A4. De verschillen blijken echter zeer klein te zijn. Daarnaast is uitsluitend gekeken naar effecten voor bewoners maar Midden-Delfland is juist het stilte en recreatie gebied voor de inwoners van de zuidvleugel van de Randstad en de nadelige effecten voor recreanten zijn niet meegenomen in het onderzoek. De recreatieve waarde van het gebied zal afnemen door aanleg van de A4, men kan er niet tot rust komen terwijl dat juist is wat recreanten hier zoeken. In het Gezondheidsonderzoek staat zelfs dat een vergelijking op het niveau van het aantal blootgestelden, niet terecht is. Volgens woordvoerder Kruize van het RIVM zeggen de normen niets over het totaal aantal mensen wat is bllotgesteld aan lawaai en slechte luchtkwaliteit. De norm kan worden gehaald maar het gezondheidseffect kan toch slecht zijn. Met ondertunnelde wegen kan je de omgeving gezonder maken. De gezondheidseffecten moeten volgens Kruize een grotere rol spelen bij infrastructurele projecten. Naast lcht en geluid had ook het aspect stank moeten worden onderzocht maar dat is in verband met de beschikbare tijd niet gedaan.

Juni 2009

Ondernemers voeren actie voor A4
Verschillende ondernemers voeren actie voor de A4 Midden-Delfland. Grote spandoeken aan bedrijfspanden langs de A4 moeten passanten hierop wijzen. Zij hopen op veel reacties en willen hiermee aantonen dat er genoeg voorstanders zijn voor de aanleg van de A4. Die zullen er ongetwijfeld zijn maar het gaat er bij de MER inspraak niet om dat men aangeeft voor of tegenstander te zijn maar men moet hierbij met de juiste argumenten voor aanleg van de A4 komen. Die argumenten ontbreken echter volledig in de actie. Het bedrijfsleven houdt handtekeningenacties om zoveel mogelijk automobilisten te laten tekenen voor aanleg van de A4. Met argumenten kan men niet inspreken dus hoopt men door een grote hoeveelheid medestanders te verzamelen, de besluitvorming te beïnvloeden. Het is niet aannemelijk dat de Commissie voor de MER hier gevoelig voor zal zijn.

A4 wordt nog duurder
Volgens Rijkswaterstaat diercteur Jorissen kan het A4 voorstel de toets der kritiek doorstaan. Over de kosten meldt hij dat het geplande eindbedrag nog verder zal stijgen tot wel 10 procent per jaar. Door de oplopende kosten zal het convenant weer moeten worden opengebroken. Rijkswaterstaat heeft dit onheil zelf over zich afgeroepen, de berekeningen van het Kethelplein zorgen voor een groot deel van de kostenoverschrijding. Men heeft verzuimd om tijdig hiervoor goede berekeningen te maken. Jorissen geeft wel aan dat ook de A54 met Oranjetunnel na 2020 moet worden aangelegd. Verkeerskundige van der Chijs heeft al eens gewezen op de problemen die zullen ontstaan bij knooppunt Harnaschpolder als zowel de A4 als de A54 worden aangelegd. Muurvast komt het verkeer daar te staan. Jorissen meldt verder dat met de aanleg van de A4 en de A13/A16, de verkeersproblemen in de regio Rotterdam nog lang niet zijn opgelost. Na 2020 zijn nieuwe maatregelen nodig.

Schiedam blijft tegen
Schiedam blijft benadrukken dat de A4 schade zal toebrengen aan het landschap en leefmilieu in Schiedam en Midden-Delfland. Daarnaast biedt de weg geen oplossing voor de mobiliteitsproblemen tussen Den Haag en Rotterdam. Daarnaast past de weg niet in de ruimtelijke structuur en het hiermee samenhangend verkeersnetwerk. Schiedam brengt hiervoor de volgende zaken uit de MER onder de aandacht. De verkeersbelasting bij Overschie loopt op van 100 in 2006 naar 106 in 2020 zonder maatregelen. Bij aanleg van de A13/A16 variant daalt deze index naar 87 in 2020. Bij aanleg van de A4 gaat deze index echter omhoog naar 104 in 2020, dat is dus bijna hetzelfde als bij niets doen. Schiedam heeft nog het Deltaplan bedacht waarbij meer van openbaar vervoer gebruik gemaakt wordt en waarbij autorijden in de spits belast wordt. Bij het Deltaplan daalt de index naar 92 in 2020 en in de spits is dat zelfs gedaald naar 76 volgens de berekeningen die Schiedam heeft laten uitvoeren. Schiedam vindt ook dat er in een groter gebied moet worden gekeken voor het oplossen van de verkeersproblematiek. Schiedam is ook verontwaardigd over het feit dat er geen keuze wordt gemaakt maar dat men alleen een volgorde bepaald waarin de verschillende wegen worden aangelegd. Als die A4 er dan toch moet komen dan pleit Schiedam voor de A4 met Vaart variant. Die vanwege de vele bekende voordelen zou moeten worden onderzocht. Wethouder Haan vraagt zich af of het huidige A4 voorstel door de Raad van State zal komen. Dat het tot een procedure bij de Raad van State zal komen als de A4 de MER overleeft dat is een ding wat zeker is.

ANWB ongenuanceerd over A4
De ANWB pleit er in haar MER inspraakreactie voor om de A4 aan te leggen. De motivatie is dat de A13 te kwetsbaar zou zijn. De ANWB heeft blijkbaar de MER rapporten niet gelezen en reageert vanuit het onderbuikgevoel. De A13 wordt namelijk niet aangelegd met aan iedere kant 5 rijbanen naast elkaar maar met 3 en 2 rijbanen die gescheiden verkeersstromen vormen. De ANWB gaat net als de meeste voorstanders voorbij aan het feit dat de A4 niets oplost voor Overschie terwijl het A13/A16 alternatief dat volgens de MER wel doet. De ANWB wijst verder op het feit dat er voor de A4 al goede afspraken zijn over de inpassing. Als IODS partner weet de ANWB echter dat het convenant bij diverse partners door de strot is geduwd door de minister. Er is met het mes op de keel getekend door verschillende gemeenten en organisaties. Verschillende van de IODS partners pleiten inmiddels dan ook voor de A4 met Vaart variant en keren zich daarmee tegen de IODS inpassing.

Roeling vindt A4 overbodig
Raadslid Roeling van gemeente Midden-Delfland streeft naar de beste oplossing waarbij met name het oplossen van het sluipverkeer door Midden-Delfland voor hem een belangrijk issue is. Hij verwijt wethouder van der Kamp dat hij Rijkswaterstaat blindelings volgt en dat de gemeente met een paar IODS miljoenen voor verbetering van het gebied een soort afkoopsom heeft betaald. Dat geld voor verbetering van het gebied zou ook makkelijk zijn te halen uit andere Rijks en provinciale potjes. Roeling is er van overtuigd dat er gezien de toename van het verkeer bij de Beneluxtunnel met 76% geen afname van het sluipverkeer zal optreden door aanleg van de A4.

Delft kan niet kiezen
Het Delftse college kan op basis van de Trajectnota geen standpunt innemen. Delft vindt het vokomen onterecht dat de ondertunnelde optie, de A4 met Vaart, niet is meegenomen in de MER. De huidige oplossing is voor Delft volstrekt onbespreekbaar. Delft erkent dat er wal moet gebeuren om de drukke A13 te ontlasten.

Vlaardingen adviseert A4 niet aan te leggen
Vlaardingen vindt dat het voorstel voor de aanleg van de A4 niet voldoet aan de eisen van het IODS-convenant en de voorwaarden die vooraf zijn afgesproken. De gemeente adviseert de Commissie voor de MER daarom de A4 niet aan te leggen.

File of sluipverkeer
Onderzoeker Enide Bogers van de TU Delft is in juni gepromoveerd op een onderzoek naar verkeersinformatie en woon-werkverkeer. Mensen die veel verkeersinformatie kregen kozen vaker voor een snelle maar onbetrouwbare route. Na verloop van tijd werd de keuze steeds meer bepaald door de gewoonte. Als er vaak files staan op de snelle route zal men vaker op de langzame maar betrouwbare route terugvallen en na verloop van tijd blijft men dat doen. De A4, zo laten de uitkomsten van de MER zien, zal dagelijkse files opleveren. Men zal dus de sluipverkeersroute door Midden-Delfland, de langzame maar betrouwbare route, blijven kiezen.

Voorstanders optimistisch
De voorstanders van de A4 zijn optimistisch gestemd. Op de vrienden van de A4 website staat het aantal dagen aangegeven tot de start van de aanleg van de A4. Volgens het AD staat op de website van VNO-NCW west het aantal dagen tot de opening van de weg aangegeven. Mocht men besluiten de A4 aan te leggen dan volgen er uiteraard nog procedures die voor veel oponthoudt zullen zorgen. Ongetwijfeld zal tot aan het Europese hof worden geprocedeerd waardoor genoemde aantallen dagen zeker niet gehaald gaan worden. De A4 heeft sinds kort dan wel een fanclub maar heeft ook al sinds 1974 in de vorm van stichting Stop Rijksweg 19/A4 een geduchte tegenstander van de A4. Onnodig om te vertellen dat de inspraakreactie van Stop rijksweg 19/A4 op de Trajectnota zeer uitgebreid en gedegen is. Volgens Thom van der Boon, de man achter de vrienden van de A4 actie, loopt het alternatief wat Winsemius onder de aandacht heeft gebracht 10 kilometer lang door Midden-Delfland. Dan is volgens van der Boon de A4 de minst slechte optie voor Midden-Delfland. Ook de A4 vindt hij eigenlijk dus toch een slechte optie, daarnaast loopt de route van Winsemius natuurlijk geen 10 kilometer door Midden-Delfland.

Geen sloop woningen schiedam
Er hoeven bij Schiedam geen woningen te worden gesloopt volgens projectdirecteur Richard Jorissen van Rijkswaterstaat. Wel zijn maatregelen nodig om de vuile lucht uit de tunnelmond door schermen of filters aanvaardbaar te houden. Volgens Jorissen wordt de weg 40 meter breed en bestaat uit twee keer twee rijbanen. Volgens de MER echter bestaat de tunnel uit twee keer vier rijbanen. Jorissen kent blijbaar zijn eigen MER rapportage niet.

Maassluis wil A54 met Oranjetunnel
Maassluis pleit in haar reactie voor het afgevallen alternatief van de A54 met Oranjetunnel. De drie A4 varianten voldoen niet aan de in IODS verband geformuleerde voorwaarden. Maassluis maakt meteen van de gelegenheid gebruik om te melden dat de Blankenburgtunnel als nieuwe oeververbinding niet aanvaardbaar is vanwege doorsnijding van het Midden-Delflandgebied.

Nieuwe financiële tegenvaller
De A4 wordt nog 29 miljoen euro duurder heeft minister Eurlings moeten toegeven in een Kamerdebat. De nieuwe tegenvaller zou te maken hebben met de tunnelveiligheid bij het Kethelplein. De geloofwaardigheid van de minister en zijn ministerie zijn ernstig in het geding nu blijkt dat de MER eigenlijk nog niet af was. Ook is er een vergelijking gemaakt tussen de IODS variant en de A4 met Vaart variant die vogels Rijkswaterstaat veel duurder zou zijn. Als een duveltje uit een doosje worden er nu ineens extra kosten opgevoerd die te maken hebben met een wet die al een aantal jaren bestaat. De minister is in overleg met regionale bestuurders om kosten te besparen. De IODS projecten die niet direct met de weg te maken hebben zullen wel worden uitgekleed. De minister noemde in het debat ook nog een noodzakelijke westelijke oeververbinding. Camiel Asfalt vindt bronsgroen eikenhout in Limburg waarschijnlijk genoeg groen voor Nederland.

Nieuw tunnel met vaartplan
Studenten van de Hogeschool Rotterdam hebben in een afstudeerproject een studie gedaan naar een zwevende voegloze tunnel en die geprojecteerd op het A4 tracé. Deze tunnel zonder voegen is een nieuwe experimentele techniek die met 200.000 euro per meter erg duur uitvalt. De bouwtijd bedraagt ongeveer 13,5 jaar. Omdat het hier om een nieuwe techniek gaat is het zeer waarschijnlijk dat het plan nog veel duurder uitvalt en langer duurt voordat het klaar is. De A4 met Vaart van Ton Poot kent deze belangrijke bezwaren niet. Deze in het veen zwevende tunnel moet net als de tunnel van Ton Poot worden voorzien van een vaart op het dak.

EVO en TLN laten meteen weten tegen te zijn omdat daarmee de discussie nog langer gaat duren. Verder stellen deze vervoerdersorganisaties dat er bij de aanleg van de A4 al voldoende met het milieu rekening wordt gehouden. De studenten betogen juist dat er meer rekening zou moeten worden gehouden met de natuur. De A4 met Vaart van Ton Poot is bij inspraakreacties op de MER meerdere keren genoemd als Meest Milieuvriendelijk Alternatief. De commissie voor de MER zou de huidige MER weleens kunnen afkeuren omdat er nu slechts een gekunstelde Meest Milieuvriendelijk Alternatief mee doet in de MER.

Juli 2009

Crisis en herstelwet
Het kabinet wil met een crisis en herstelwet een aantal milieu en bouwregels tijdelijk niet toepassen om op die manier sneller te kunnen beginnen met de aanleg van wegen, woningen en windmolenparken. Uiteraard wordt in dit verband ook de A4 door Midden-Delfland genoemd. Men onderschat nog steeds de weerstand die deze weg oproept en hoewel de keuze mede van de uitkomsten van de MER zouden moeten afhangen heeft de minister met zijn bestuurlijke voorkeur voor de A4 al aangegeven wat er zal worden besloten. Uiteindelijk zal de Raad van State waarschijnlijk een beslissing moeten nemen.

De zwijgende meerderheid
Op www.aanlegA4.nl een website van zoals de makers het zelf noemen; de zwijgende meerderheid worden 6 misleidingen van minister Eurlings opgesomd.

• De minister laat 2 alternatieven onderzoeken maar maakt begin 2008 zijn bestuurlijke voorkeur al kenbaar. Het A13 alternatief is volgens de minister meegenomen om in het vervolg traject geen juridische risico’s te lopen. Alleen voor de vorm wordt de A13 meegenomen.
• Eurlings beweert dat het A4 alternatief kan rekenen op draagvlak in de regio. In IODS verband zijn echter uitsluitend afspraken gemaakt over de inpassing. Dus mocht de A4 er onverhoopt komen dan moet die worden ingepast volgens de afspraken in het IODS convenant. Dat is dus wat anders dan draagvlak.
• De A4 zou de files oplossen volgens de minister. Het is, mag je aannemen, bij de minister bekend dat de files alleen maar toenemen volgens de cijfers in de MER rapportage.
• De keuze voor de A4 betekent niet dat het A13 alternatief afvalt. Voor die weg is een ander voorbereidingstraject in de maak. Er wordt geen keuze gemaakt maar alleen de volgorde wordt bepaald door de minister.
• Het kostenaspect vormt een belangrijke afweging. In de MER heeft men bij de A13 wel de kosten van de A13/A16 verbinding opgeteld maar dat is men bij de A4 vergeten.
• De minister doet voorkomen alsof hij de A4 met Vaart serieus onderzoekt, na aandringen van de Tweede Kamer. De minister doet echter zijn uiterste best om die variant niet mee te nemen. Een gemiste kans, Haskoning heeft de minister al gewaarschuwd in de quick scan vergelijking tussen de IODS en de Vaart variant om ruimte te houden voor de A4 met Vaart

Extra tunnel van groot belang voor Westland
Nu de minister zijn A4 besluit heeft genomen kan Westland zich gaan richten op de weg waar ze werkelijk profijt van kunnen hebben. Een nieuwe oeververbinding tussen Voorne-Putten en het Westland heeft nu de hoogste prioriteit. Dat deze tunnel onder de Nieuwe Waterweg samen met het opwaarderen van de Veilingroute de echte oplossing is voor het vele veilingverkeer was al lang bekend. In het Westland zijn ze echter bang voor niet tuinbouw gerelateerde ruimteclaims. Er is al steeds minder glas door de alsmaar uitdijende bedrijventerreinen. Dus heeft men zijn zinnen gezet op de A4 waardoor vertragingen voor de Oranjetunnelplannen zijn ontstaan.

“Ambasadeur” Wientjes
Wientjes van VNO/VCW, namens zijn organisatie persoonlijk ambassadeur van de A4 Midden-Delfland, voelt zich een soort duwer die de minister achter de broek zit. Hij hekelt op zijn bekende ongenuanceerd wijze de Schiedamse wethouder. Die Schiedamse wethouder heeft zich gezien zijn argumentatie goed verdiept in de materie wat van Wientjes niet gezegd kan worden.

Record aantal inspraakreacties
De Trajectnota MER over de A4 Delft Schiedam heeft tussen 7 mei en 17 juni 2009 ter inzage gelegen. Het aantal van 10958 reacties betekent een record. Dit wordt grotendeels veroorzaakt door de handtekeningenactie van Vrienden van de A4 die 9706 reacties heeft opgeleverd. Kwantitatief gezien een geweldig resultaat, kwalitatief gezien stelt het niets voor omdat deze personen slechts een handtekening hebben gezet terwijl ze niet weten waarvoor. Naast deze reacties waren er 960 unieke inspraakreacties, 87 standaard reacties, 136 reacties mede namens een of meer andere personen, en nog een handtekeningenactie met 69 reacties.

Bijna elfduizend reacties heeft men dus ontvangen. Voorstanders noemden minder files, kortere reistijd, betere verdeling van het verkeer over het wegennet, snellere aanleg, lagere kosten en minder milieuvervuiling als pluspunten van de A4 en vonden dat er al lang genoeg was gepraat over de A4. De tegenstanders noemden vooral aantasting van de natuur, verslechtering leefbaarheid, extra luchtverontreiniging, schade aan gezondheid en geluidsoverlast als reden om tegen te zijn. De weg zorgt niet voor een oplossing van het file probleem en als de A4 zou worden aangelegd, moet die in een zo lang mogelijke tunnel komen. Nadrukkelijk probeert Rijkswaterstaat in de Nieuwsbrief het A4 met Vaart alternatief niet te noemen maar daar doelden al die insprekers natuurlijk op die het over een langere tunnel hadden.

Toetsingsadvies van Commissie voor de MER
De Commissie voor de MER is over het geheel genomen tevreden over de MER A4. Uit de vergelijking tussen de alternatieven blijkt echter wel dat aanpassingen noodzakelijk zijn. De verschillende verbindingen scoren gelijkwaardiger op het aspect verkeer en vervoer. Daarnaast is de aanleg van de A13/A16 beter voor natuur en landschap. Zoals al in het MER Rapport was te lezen, zorgt zowel de A4 als de A13/A16 niet voor een oplossing voor de bereikbaarhgeid en de leefbaarheid in het gebied. Optimale aansluiting op het openbaar vervoer en verbeteren van de leefbaarheid in de wijken zijn belangrijke aandachtspunten vindt de Commissie voor de MER in haar Toetsingsadvies. Een aantal kanttekeningen die de Commissie voor de MER plaatst bij deze verkenning zijn:

• De relatief grote aantasting van de landschappelijke waarden bij de A4 varianten had nadrukkelijker in beeld moeten komen.
• De kosten voor de mitigerende maatregelen moeten nog worden uitgewerkt maar deze kunnen een belangrijk aandeel vormen van de uiteindelijke kosten.
• De commissie is van mening dat het cumulatie-alternatief (A4 en A13/A16 verbinding) en het alternatief A13+A13/A16 de beste vergelijking van alternatieven is. Dit betekent wel dat voor een reële vergelijking ook de kosten van het A13/A16 verbindingsdeel bij de kosten van de A4 moeten worden opgeteld.

Het lijkt er sterk op dat Rijkswaterstaat heeft getracht de A4 mooier en beter voor te stellen dan deze variant is. De commissie heeft echter in dit toetsingsadvies al aangegeven hier direct doorheen te prikken. Op verschillende fronten krijgt de A4 een minder goede beoordeling en de A13 juist een betere beoordeling dan in de MER rapportage. De commissie heeft ook erg moeten zoeken naar de gegevens die je bij elkaar zou verwachten. Die bleken dan soms in verschillende rapporten te staan. Ook bleek er toch wel essentiële informatie te ontbreken in de samenvatting zoals de kwantitatieve gegevens waarop de kwalitatieve gegevens in de samenvatting zijn gebaseerd. Het is op zijn zachtst gezegd nogal merkwaardig dat in het Toetsingsadvies met geen woord wordt gerept over de A4 met Vaart die in vele inspraakreacties is genoemd als meest milieuvriendelijk alternatief. Het lijkt erop dat de commissie wat dat betreft heeft zitten slapen.

Natuurmonumenten wil A13
Vereniging Natuurmonumenten zet de natuur centraal bij haar besluiten. Als partner bij het IODS heeft men constructief meegewerkt aan het convenant. Volgens de MER is de A13 voor natuur en landschap de betere optie en volgens de commissie voor de MER worden de effecten op natuur en landschap bij de A4 zelfs nog te positief weer gegeven. De A4 is bovendien niet duurzaam en daarom pleit men voor aanleg van de A13 waarbij Natuurmonumenten pleit om de IODS kwaliteitsprojecten gewoon door te zetten gezien de meerwaarde daarvan voor het gebied.

Bronnen:

• www.stoprw19-a4.nl
• www.aanlegA4.nl
• www.rtl.nl
• www.nwo.nl
• www.a4middendelfland.nl
• Algemeen Dagblad, diverse artikelen
• Volkskrant, diverse artikelen
• Schakel Midden-Delfland, diverse artikelen
• Zwevende tunnel voor A4, De Ingenieur, juli 2008
• Cobouw, diverse artikelen
• Delft op zondag, diverse artikelen
• Trajectnota/MER A4 Delft-Schiedam, Rijkswaterstaat, april 2009
• Presentatie A4 Delft-Schiedam, Resultaten Trajectnota/MER stap 2, Rijkswaterstaat, mei 2009
• presentatie Project A4 Delft-Schiedam, 16 febr. 2009, Rijkswaterstaat
• A4 Delft – Schiedam stap 1 en stap 2 toetsingsadvies over het milieueffectrapport, 2 juli 2009, commissie voor de MER
• Persbericht MER A4 Delft – Schiedam, Commissie voor de MER, 2 juli 2009
• Nieuwsbrief A4 Delft-Schiedam, Rijkswaterstaat, nummer 1, febr/mrt 2009

november 2009