Veld- en perceelsnamenkaart

Veld- en perceelsnamenkaart van Midden-Delfland

Er bestaan vele kaarten van het Midden-Delflandgebied, met polders, wandelpaden, (vaar)wegen, recreatiegebieden, kadastrale kaarten, reconstructiekaarten maar ook oude kaarten zoals de bekende Delflandse kaart van de gebroeders Kruikius uit 1712. Ondanks deze veelheid aan kaarten ontbreekt er naar mijn idee nog een belangrijke kaart. Een kaart met perceelsnamen die pachters en eigenaren gebruiken om aan te geven over welk perceel men het heeft, namen die eigenlijk gezien kunnen worden als voorlopers van de kadastrale aanduidingen.

Regelmatig kom je o.a. in de Midden-Delfkrant informatie tegen over namen van percelen. Van de vlietlanden bijvoorbeeld is er een kaartje met perceelsnamen uit 1920 gemaakt ten behoeve van de verkoop van een aantal percelen. Behalve percelen waar de naam van een eigenaar vermeld staat zoals Dijkshoorn en Van der Lely zijn er ook percelen met namen als “de lage achthont” en “de morgen V” die deels te maken hebben met de grootte van het perceel. De meest bijzondere benamingen betreffen verwijzingen naar de vroegere bewoning zoals “uiertuin”en “werve”.

Frans Kester noemde in Midden-Delfkrant nr. 165 de namen van de percelen die tegelijk met zijn ouderlijke boerderij in de Woudweg onder het A4 zandlichaam zijn verdwenen. Namen als Achter Bos, Smalle Weer, Land van Arie (Aai) de Raat, Prinsenland en Brede Stuk noemde Kester in dit artikel. In het boek “Delflands Kaarten belicht” staat een mooi kaartje van de Aalkeetpolders met perceelsnamen gemaakt ten behoeve van een geschil over het windrecht. Op dit kaartje staan vooral namen van eigenaren zoals Doelman en Hillebrants maar ook het “Weeshuijs tot Delft” wordt genoemd. Perceelsnamen worden echter steeds minder gebruikt en dreigen daarmee te verdwijnen.

Hieronder zijn de laatst bekende namen met aanvullende informatie van een aantal percelen langs de Holyweg weergegeven. Deze percelen waren tot de reconstructie van de Zuidrand in 2005 grotendeels in gebruik bij de bewoners van de Zonnehoeve.

1. Hengstenwei, genoemd naar de hengst van Chiel Rodenburg die tot 1903 op de boerderij, tegenwoordig bekend als Zonnehoeve, heeft geboerd. Later werd dit perceel ook wel aangeduid als het “stukkie van Huug”. Huug Moerman woonde in Vlaardingen maar had hier zijn vetwei koeien lopen.
2. Molenwei, genoemd naar de Nieuwe Molen die hier op de grens van perceel 2 en 4 langs de Vlaardingse Vaart heeft gestaan. Al in 1502 was er sprake van windbemaling op deze plek. De Nieuwe Molen is op 9 juli 1870 gedeeltelijk verbrand. Het was een van de vijf watermolens die de Holiërhoekse- en Zouteveensepolder droog maalden. Het overgebleven deel van de molensloot van de Nieuwe Molen is nog steeds zichtbaar breder dan de andere sloten. Deze oorspronkelijk bevaarbare molensloot was vroeger vier keer zo lang en kwam uit bij de heul (boogbrug) in de Holyweg. De Holyweg is in verband met de stadsuitbreiding van Vlaardingen ruim vijfhonderd meter opgeschoven richting Schipluiden.
3. Stuk van (Arie) Verdel. Zijn boerderij lag langs de Vaart ter hoogte van de Gatweg (Willemoordseweg). Hij had daar ook een kruidenierswinkeltje. Met een kar met melkbussen achter de fiets reed hij over de ka naar dit stuk om zijn koeien te melken.
4. De Acht Hont, dit perceel is genoemd naar de oppervlakte die het heeft. Een Hont is een oppervlaktemaat die tot in de 19e eeuw gebruikt werd. De maat kan per gebied verschillen maar een hont is ongeveer 1/6 morgen groot. De oppervlakte van de Delflandse morgen is 0,851519 hectare.
5. De Tien Hont, dit perceel zou dus 1,419197 hectare groot moeten zijn.
6. Stuk van Piet Dijkshoorn, hij was eigenaar van dit perceel voordat de gemeente Vlaardingen het kocht omstreeks 1965.
7. Het Voorste stuk, op dit perceel stond vroeger ook de melkbocht van de Zonnehoeve waar ’s zomers de koeien gemolken werden.
8. Het Laanstuk, de toegangslaan naar de Zonnehoeve loopt over dit perceel. Tegenwoordig loopt het fietspad met de naam Vlietweg over de percelen 7 en 8.
9. Het Bossie stuk, is genoemd naar het bosje wat hier staat. Het betreft waarschijnlijk een pestbosje waar vroeger de koeien die overleden aan veepest of een andere ziekte werden begraven. Dit gebeurde ver van de boerderij in verband met besmettingsgevaar.
10. Land van Dirkzwager. Dit perceel was van familie Dirkzwager van de Koninklijke distilleerderij Dirkzwager uit Schiedam en is 3 morgen groot. Ook dit perceel is verkocht aan gemeente Vlaardingen.
11. Land van Leed Kester. Dit perceel was met een betonnen brug verbonden met het perceel van deze boer in de Willemoordseweg. Deze brug is helaas in 2005 in het kader van de reconstructie gesloopt. Op het perceel ernaast is een nieuwe houten brug aangelegd die inmiddels niet meer in gebruik is.
12. Foppe Stuk. Deze percelen waren van Fop Zuidgeest een van de eigenaren van de gelijknamige Citroën garage aan de Kethelweg in Vlaardingen. De vader van Fop is veehouder geweest en het land is in de familie gebleven tot het is verkocht aan de dames In ’t Veld. Uiteindelijk heeft gemeente Vlaardingen dit perceel gekocht.

 

In verschillende gebieden in Nederland zijn werkgroepen actief die perceelsnamen, ook wel veldnamen genoemd, koppelen aan (kadastrale) kaarten van het betreffende gebied. Het zou mooi zijn als alle perceelsnamen inclusief de nodige aanvullende informatie op een nieuwe kaart van Midden-Delfland terecht zouden komen. Jammer dat zo’n kaart nog niet bestaat van dit gebied.

Met dank aan familie A. Zonneveld.

Bronnen:

• De verandering van een oeroud weidegebied in een zandlichaam, Midden-Delfkrant 165, 2015
• Hoijlants en eenich rietlant, Midden-Delfkrant 100, 2001
• Delflands kaarten belicht, 2000, ISBN 90-6550-094-4
• Google Earth
• Kaart van Hoogheemraadschap van Delfland, gebroeders Kruikius, 1712

December 2017